सरकारी-योजना
ओबीसींसाठी महत्त्वाच्या योजना व त्यांचे विवरण
OBC (Other Backward Classes) समाजाच्या शैक्षणिक, आर्थिक आणि सामाजिक प्रगतीसाठी केंद्र आणि राज्य सरकार विविध योजना राबवत असतात. या योजनांमुळे OBC समाजातील विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक मदत, बेरोजगारांना नोकरी संधी आणि लघु उद्योगासाठी आर्थिक सहाय्य मिळते. खाली काही प्रमुख योजनांचे संपूर्ण विवरण दिले आहे.
१. नॅशनल फेलोशिप योजना (National Fellowship for OBC Students)
उद्देश:
OBC विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण (M.Phil आणि Ph.D) घेण्यासाठी आर्थिक मदत पुरवणे.
सुविधा:
मासिक शिष्यवृत्ती दिली जाते.
संशोधनासाठी आर्थिक सहाय्य मिळते.
विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी उपयुक्त.
कोण अर्ज करू शकतो?
UGC किंवा इतर मान्यताप्राप्त संस्थांमध्ये M.Phil किंवा Ph.D करत असलेल्या OBC विद्यार्थ्यांना अर्ज करता येतो.
२. पोस्ट मॅट्रिक शिष्यवृत्ती योजना (Post Matric Scholarship for OBC Students)
उद्देश: OBC विद्यार्थ्यांना दहावी नंतरच्या शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती देणे.
सुविधा:
शैक्षणिक फीची सवलत.
होस्टेलमध्ये राहण्याचा खर्च आणि पुस्तके खरेदीसाठी अनुदान.
व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी विशेष अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
बारावी किंवा त्यानंतरचे शिक्षण घेणारे OBC विद्यार्थी.ज्या विद्यार्थ्यांचे पालकांचे वार्षिक उत्पन्न ठराविक मर्यादेपेक्षा कमी आहे.
३. पीएम विश्वकर्मा योजना (PM Vishwakarma Scheme)
उद्देश: परंपरागत कौशल्याधारित व्यवसाय करणाऱ्या OBC समाजातील कारागिरांना आर्थिक मदत व प्रशिक्षण देणे.
सुविधा:
कौशल्य विकास प्रशिक्षण.
व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवली सहाय्य.
व्यवसाय वृद्धीसाठी कमी व्याजदरावर कर्ज.
कोण अर्ज करू शकतो?
परंपरागत व्यवसाय करणारे (सुतार, लोहार, शिंपी, कुंभार इत्यादी).सरकारी मान्यताप्राप्त प्रशिक्षण घेण्यास इच्छुक व्यक्ती.
४. प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (Pradhan Mantri Mudra Yojana – PMMY)
उद्देश: OBC समाजातील व्यक्तींना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आर्थिक मदत.
सुविधा:
₹५०,००० ते ₹१० लाखांपर्यंतचे कर्ज मिळते.
व्याजदर कमी आणि परतफेड सोपी.
लघु उद्योग आणि स्वयंरोजगार प्रोत्साहन.
कोण अर्ज करू शकतो?
छोटे व्यवसाय करणारे किंवा नवीन व्यवसाय सुरू करु इच्छिणारे OBC समाजातील नागरिक.
५. डॉ. आंबेडकर ओव्हरसीज शिष्यवृत्ती योजना (Dr. Ambedkar Overseas Scholarship for OBC Students)
उद्देश: OBC विद्यार्थ्यांना परदेशात उच्च शिक्षण घेण्यासाठी आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
परदेशी विद्यापीठांमध्ये शिक्षण घेण्यासाठी शिष्यवृत्ती.
शिक्षण शुल्क व राहण्याचा खर्च भागवण्यासाठी अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC विद्यार्थ्यांनी परदेशातील नामांकित विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेतला असावा.
पालकांचे वार्षिक उत्पन्न ठराविक मर्यादेपेक्षा कमी असावे.
६. स्टँड अप इंडिया योजना (Stand Up India Scheme)
उद्देश:OBC आणि SC/ST समाजातील उद्योजकांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी मदत.
सुविधा:
₹१० लाख ते ₹१ कोटीपर्यंत कर्ज उपलब्ध.
नवीन उद्योगांसाठी प्रोत्साहन आणि प्रशिक्षण.
कोण अर्ज करू शकतो?
नवीन उद्योजक होऊ इच्छिणारे OBC समाजातील पुरुष आणि महिला.
उद्योग सुरू करण्यासाठी आर्थिक सहाय्याची गरज असलेले लोक.
७. ओबीसी बँक कर्ज योजना (OBC Loan Scheme)
उद्देश:OBC समाजातील लोकांना घर, शिक्षण किंवा व्यवसायासाठी स्वस्त दरात कर्ज मिळावे.
सुविधा:
कमी व्याजदरावर कर्ज.
परतफेडीसाठी अधिक कालावधी.
कोण अर्ज करू शकतो?
लघु व्यवसाय करणारे OBC नागरिक.
शिक्षणासाठी कर्ज घेऊ इच्छिणारे विद्यार्थी.
८. राजर्षी शाहू महाराज शिक्षण शुल्क प्रतिपूर्ती योजना (Maharashtra Government’s Rajarshi Shahu Fee Reimbursement Scheme)
उद्देश: OBC विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक शुल्क सवलत देणे.
सुविधा:
व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी शिक्षण शुल्क माफ.
मेडिकल, इंजिनिअरिंग, फार्मसीसारख्या अभ्यासक्रमांसाठी अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
महाराष्ट्रातील OBC विद्यार्थी.
सरकारी किंवा खासगी महाविद्यालयात शिकत असलेले विद्यार्थी.
९. महामाया योजना (Mahila Samriddhi Yojana for OBC Women)
उद्देश:
OBC महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य.
सुविधा:
लघु उद्योगांसाठी अनुदान व कर्ज सुविधा.
महिलांसाठी स्वयंरोजगार संधी वाढवणे.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील महिला.
व्यवसाय सुरू करण्याची इच्छा असलेल्या महिला.
१०. कर्ज माफी योजना (OBC Loan Waiver Scheme)
उद्देश:
लघु व्यवसाय आणि शेतीसाठी घेतलेल्या कर्जाची परतफेड करण्यात सवलत.
सुविधा:
अल्प व मध्यम उत्पन्न गटातील लोकांना कर्जमाफी.
ग्रामीण भागातील व्यावसायिकांना विशेष लाभ.
कोण अर्ज करू शकतो?
शेती आणि लघु उद्योगांसाठी कर्ज घेतलेले OBC नागरिक.
११. मुख्यमंत्री ओबीसी रोजगार योजना (Mukhyamantri OBC Rojgar Yojana)
उद्देश:
OBC समाजातील बेरोजगार युवकांना स्वयंरोजगारासाठी आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवल सहाय्य.
कमी व्याजदरावर कर्ज उपलब्ध.
व्यवसाय प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन.
कोण अर्ज करू शकतो?
वय १८ ते ४५ दरम्यान असलेले OBC युवक.
ज्यांची आर्थिक परिस्थिती कमकुवत आहे आणि व्यवसाय सुरू करू इच्छितात.
१२. मुख्यमंत्री ओबीसी वसतिगृह योजना (OBC Hostel Scheme)
उद्देश:
OBC समाजातील विद्यार्थ्यांना शिक्षणासाठी राहण्याची सुविधा उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
मोफत किंवा कमी दरात होस्टेल सुविधा.
खाण्याची व राहण्याची सुविधा.
अभ्यासासाठी आवश्यक साहित्य उपलब्ध.
कोण अर्ज करू शकतो?
ग्रामीण भागातील OBC विद्यार्थी जे शहरात शिक्षण घेत आहेत.
ज्या विद्यार्थ्यांचे पालकांचे उत्पन्न ठराविक मर्यादेपेक्षा कमी आहे.
१३. प्रधानमंत्री गरीब कल्याण योजना (Pradhan Mantri Garib Kalyan Yojana – PMGKY)
उद्देश:
गरीब OBC कुटुंबांना अन्नधान्य आणि आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
मोफत धान्य व जीवनावश्यक वस्तूंची मदत.
आरोग्य व वित्तीय सहाय्य.
महिला आणि मुलांसाठी विशेष अनुदाने.
कोण अर्ज करू शकतो?
अल्प उत्पन्न गटातील OBC नागरिक.
अन्न सुरक्षा योजनेअंतर्गत लाभार्थी असणारे कुटुंब.
१४. श्रम योगी मानधन योजना (Pradhan Mantri Shram Yogi Maandhan Yojana)
उद्देश:
असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी निवृत्ती वेतन योजना.
सुविधा:
मासिक ₹३००० पेन्शन निवृत्तीनंतर मिळते.
अल्प दरात दरमहा योगदान भरून योजना सुरू करता येते.
वैयक्तिक विमा आणि आरोग्य सेवा.
कोण अर्ज करू शकतो?
वय १८ ते ४० दरम्यान असलेले असंघटित क्षेत्रातील OBC कामगार.
ज्यांचे मासिक उत्पन्न ₹१५,००० पेक्षा कमी आहे.
१५. ओबीसी कृषी यांत्रिकीकरण योजना (OBC Krishi Yantrikaran Yojana)
उद्देश:
OBC समाजातील शेतकऱ्यांना आधुनिक कृषी यंत्रे आणि तंत्रज्ञान उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
ट्रॅक्टर, रोटाव्हेटर, थ्रेशर यांसाठी अनुदान.
नवीन तंत्रज्ञानावर आधारित प्रशिक्षण.
स्वस्त दरात खते, बियाणे आणि कृषी उपकरणे.
कोण अर्ज करू शकतो?
शेतकरी व कृषी व्यवसाय करणारे OBC नागरिक.
ज्यांची शेतीची जमीन ठराविक मर्यादेत आहे.
१६. ओबीसी स्वयंरोजगार योजना (OBC Swarozgar Yojana)
उद्देश:
OBC समाजातील तरुणांना स्वयंरोजगारासाठी प्रोत्साहन देणे.
सुविधा:
व्यवसाय सुरू करण्यासाठी कर्ज व अनुदान.
प्रशिक्षण आणि उद्योग विकास मदत.
नवीन स्टार्टअप्ससाठी विशेष आर्थिक सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
स्वयंरोजगार सुरू करू इच्छिणारे OBC युवक.
लघु व मध्यम उद्योग सुरू करण्याची इच्छा असलेले नागरिक.
१७. महात्मा फुले कर्जमुक्ती योजना (Mahatma Phule Karjmukti Yojana)
उद्देश:
OBC शेतकऱ्यांसाठी कर्जमाफी योजना.
सुविधा:
लघु व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ.
स्वस्त दरात नवीन कर्ज सुविधा.
कोण अर्ज करू शकतो?
कर्ज घेतलेले OBC शेतकरी.
ज्या शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न कमी आहे.
१८. ओबीसी महिला बचतगट योजना (OBC Women Self-Help Group Scheme)
उद्देश:
OBC महिलांना बचतगट स्थापन करून आर्थिक स्वावलंबन मिळवण्यासाठी मदत.
सुविधा:
गटाकडून व्यवसायासाठी सुलभ कर्ज.
स्वयंरोजगारासाठी कौशल्य विकास प्रशिक्षण.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC महिलांचे स्वयं-सहायता गट.
व्यवसाय सुरू करू इच्छिणाऱ्या महिला.
१९. प्रधानमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (Pradhan Mantri Employment Generation Programme – PMEGP)
उद्देश:
OBC आणि इतर मागासवर्गीय युवकांना रोजगार निर्माण करण्यासाठी मदत.
सुविधा:
व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवल सहाय्य.
प्रशिक्षण आणि कौशल्य विकास.
कोण अर्ज करू शकतो?
नोकरीऐवजी व्यवसाय सुरू करू इच्छिणारे युवक.
ज्या व्यक्तींना उद्योग सुरू करायचा आहे.
२०. प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (Ayushman Bharat – PMJAY)
उद्देश:
गरीब आणि मागासवर्गीय कुटुंबांना मोफत आरोग्य सुविधा पुरवणे.
सुविधा:
₹५ लाखांपर्यंत मोफत आरोग्य विमा.
हॉस्पिटलमध्ये मोफत उपचार सुविधा.
कोण अर्ज करू शकतो?
अल्प उत्पन्न गटातील OBC नागरिक.
ज्या कुटुंबांचे नाव SECC डेटा यादीत आहे.
२१. राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (Rashtriya Krishi Vikas Yojana – RKVY)
उद्देश:
शेतकऱ्यांना आधुनिक शेती तंत्रज्ञान आणि आर्थिक मदत पुरवणे.
सुविधा:
आधुनिक शेतीसाठी अनुदान.
सुधारित बियाणे आणि तंत्रज्ञानासाठी मदत.
सिंचन प्रकल्प आणि सेंद्रिय शेतीसाठी आर्थिक सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC शेतकरी आणि कृषी व्यावसायिक.
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणारे शेतकरी.
२२. प्रधानमंत्री किसान सन्मान योजना (PM Kisan Samman Nidhi Yojana)
उद्देश:
लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
दरवर्षी ₹६,००० आर्थिक मदत थेट बँक खात्यात जमा.
आर्थिक स्थैर्यासाठी शेतकऱ्यांना मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
अल्प आणि मध्यम उत्पन्न गटातील शेतकरी.
OBC समाजातील शेतकरी पात्र आहेत.
२३. प्रधानमंत्री ग्रामीण रोजगार योजना (PM Gramin Rojgar Yojana)
उद्देश:
ग्रामीण भागातील बेरोजगार OBC तरुणांना रोजगार संधी उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
कौशल्य प्रशिक्षण आणि स्वयंरोजगार संधी.
लघु उद्योगांना आर्थिक सहाय्य.
रोजगार हमी आणि स्वयंरोजगारासाठी आर्थिक मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
ग्रामीण भागातील बेरोजगार OBC युवक.
ज्यांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करायचा आहे.
२४. एकलव्य मॉडेल निवासी विद्यालय योजना (Eklavya Model Residential School – EMRS)
उद्देश:
मागासवर्गीय समाजातील विद्यार्थ्यांना मोफत शिक्षण व वसतिगृह सुविधा उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
मोफत शिक्षण, राहण्याची व जेवणाची सोय.
उच्च दर्जाचे शिक्षक आणि चांगली शैक्षणिक सुविधा.
कोण अर्ज करू शकतो?
ग्रामीण व मागास भागातील OBC विद्यार्थी.
ज्यांना उत्तम शिक्षणाची गरज आहे.
२५. पंडित दीनदयाळ उपाध्याय स्वयंरोजगार योजना (Pt. Deendayal Upadhyay Swarozgar Yojana)
उद्देश:
OBC युवकांना स्वयंरोजगार आणि स्टार्टअपसाठी मदत करणे.
सुविधा:
नवीन व्यवसायासाठी भांडवल सहाय्य.
कमी व्याजदरावर कर्ज उपलब्ध.
स्टार्टअप्ससाठी विशेष आर्थिक मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC युवक आणि नवीन उद्योजक.
स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू इच्छिणारे लोक.
२६. राष्ट्रीय कौशल्य विकास योजना (Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana – PMKVY)
उद्देश:
OBC युवकांना रोजगारक्षम कौशल्य प्रशिक्षण उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
विविध कौशल्य प्रशिक्षण कार्यक्रम मोफत.
प्रमाणपत्र आणि नोकरीच्या संधी.
स्वयंरोजगारासाठी मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
बेरोजगार युवक आणि युवकांना कौशल्य मिळवायचे आहे.
ज्यांना उद्योगधंदा सुरू करायचा आहे.
२७. प्रधानमंत्री ग्रामीण गृहनिर्माण योजना (PM Awas Yojana Gramin – PMAYG)
उद्देश:
OBC कुटुंबांसाठी ग्रामीण भागात घरकुल उभारणीसाठी आर्थिक मदत.
सुविधा:
घर बांधण्यासाठी सरकारकडून अनुदान.
लघु गृहकर्ज व इतर सुविधा.
कोण अर्ज करू शकतो?
अल्प उत्पन्न गटातील OBC नागरिक.
ग्रामीण भागातील घर नसलेल्या कुटुंबांना लाभ.
२८. मातृ वंदना योजना (Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana – PMMVY)
उद्देश:
गरोदर महिला आणि स्तनपान करणाऱ्या मातांसाठी आर्थिक मदत.
सुविधा:
तीन हप्त्यांमध्ये ₹५,००० पर्यंत मदत.
पोषण आहार आणि आरोग्य तपासणी.
कोण अर्ज करू शकतो?
गरोदर महिला आणि स्तनपान करणाऱ्या माता.
आर्थिक दुर्बल गटातील OBC महिला.
२९. राष्ट्रीय शिक्षण सहाय्य योजना (National Means Cum Merit Scholarship – NMMS)
उद्देश:
गरीब आणि हुशार OBC विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
शिष्यवृत्तीच्या स्वरूपात आर्थिक मदत.
उच्च शिक्षणासाठी प्रोत्साहन.
कोण अर्ज करू शकतो?
शालेय शिक्षण घेत असलेले OBC विद्यार्थी.
आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत कुटुंबातील विद्यार्थी.
३०. प्रधानमंत्री जन धन योजना (PM Jan Dhan Yojana)
उद्देश:
OBC आणि इतर दुर्बल घटकांसाठी बँकिंग सुविधा उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
शून्य शिल्लक खाते उघडण्याची सुविधा.
विमा आणि इतर आर्थिक सुविधा.
कोण अर्ज करू शकतो?
कोणताही OBC नागरिक.
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांतील लोक.
३१. स्टँड अप इंडिया योजना (Stand Up India Scheme)
उद्देश:
OBC आणि महिला उद्योजकांना उद्योग सुरू करण्यासाठी आर्थिक मदत करणे.
सुविधा:
₹१० लाख ते ₹१ कोटी पर्यंतचे कर्ज उपलब्ध.
नवीन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी अनुदान व आर्थिक सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील नवीन उद्योजक.
ज्यांना व्यवसाय सुरू करायचा आहे.
३२. विद्याधन शिष्यवृत्ती योजना (Vidyadhan Scholarship Scheme)
उद्देश:
गरीब OBC विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक मदत करणे.
सुविधा:
दहावी व बारावीनंतर शिष्यवृत्ती.
पदवी आणि पदव्युत्तर शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील विद्यार्थी.
१०वी आणि १२वीत चांगले गुण मिळवलेले विद्यार्थी.
३३. राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती योजना (National Scholarship Scheme – NSP)
उद्देश:
OBC आणि इतर मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांना आर्थिक मदत पुरवणे.
सुविधा:
महाविद्यालयीन व व्यावसायिक अभ्यासक्रमांसाठी शिष्यवृत्ती.
शिक्षणासाठी अनुदान आणि फी सवलती.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC विद्यार्थी.
ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न ठराविक मर्यादेपेक्षा कमी आहे.
३४. प्रधानमंत्री मुद्रा योजना (PM Mudra Yojana)
उद्देश:
लघु व्यवसाय सुरू करणाऱ्या OBC उद्योजकांना आर्थिक सहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
₹५०,००० ते ₹१० लाखांपर्यंतचे कर्ज.
व्यवसायासाठी भांडवल सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
लघु आणि मध्यम उद्योजक.
स्वयंरोजगार सुरू करू इच्छिणारे युवक.
३५. प्रधानमंत्री रोजगार सृजन कार्यक्रम (PMEGP)
उद्देश:
OBC आणि इतर मागासवर्गीय नागरिकांसाठी व्यवसाय आणि रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे.
सुविधा:
नवीन उद्योगांसाठी आर्थिक सहाय्य.
स्टार्टअपसाठी अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
नवोदित उद्योजक आणि व्यावसायिक.
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल OBC युवक.
३६. राष्ट्रीय आरोग्य सुरक्षा योजना (Ayushman Bharat – PMJAY)
उद्देश:
OBC आणि गरीब कुटुंबांसाठी आरोग्य संरक्षण देणे.
सुविधा:
₹५ लाखांपर्यंत मोफत वैद्यकीय उपचार.
सरकारी आणि खासगी रुग्णालयांमध्ये मोफत आरोग्य सेवा.
कोण अर्ज करू शकतो?
अल्प उत्पन्न गटातील OBC नागरिक.
ज्या कुटुंबांचे नाव SECC डेटा यादीत आहे.
३७. मंथन योजन (Manthan Yojana)
उद्देश:
OBC विद्यार्थ्यांसाठी मोफत शिक्षण आणि करिअर मार्गदर्शन देणे.
सुविधा:
शिष्यवृत्ती आणि मोफत क्लासेस.
UPSC, MPSC आणि अन्य स्पर्धा परीक्षांसाठी मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील विद्यार्थी.
स्पर्धा परीक्षांना बसू इच्छिणारे विद्यार्थी.
३८. उज्ज्वला गॅस योजना (PM Ujjwala Yojana)
उद्देश:
OBC आणि गरीब कुटुंबांसाठी मोफत गॅस कनेक्शन उपलब्ध करणे.
सुविधा:
मोफत गॅस कनेक्शन.
सबसिडीवर गॅस सिलेंडर.
कोण अर्ज करू शकतो?
गरिब OBC महिला.
ग्रामीण भागातील कुटुंबे.
३९. सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana – SSY)
उद्देश:
OBC समाजातील मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी आर्थिक बचत योजना.
सुविधा:
कमी व्याजदराने बचत खाते उघडण्याची सुविधा.
मुलीच्या शिक्षणासाठी विशेष योजना.
कोण अर्ज करू शकतो?
मुलीच्या पालकांनी अर्ज करू शकतात.
OBC समाजातील गरजू कुटुंबे.
४०. प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना (PM Kisan Mandhan Yojana)
उद्देश:
OBC शेतकऱ्यांसाठी निवृत्ती वेतन योजना.
सुविधा:
दरमहा ₹३००० पेन्शन निवृत्तीनंतर मिळते.
अल्प दरात मासिक योगदान भरून योजना सुरू करता येते.
कोण अर्ज करू शकतो?
वय १८ ते ४० दरम्यान असलेले OBC शेतकरी.
ज्यांचे मासिक उत्पन्न ₹१५,००० पेक्षा कमी आहे.
४१. मुख्यमंत्री रोजगार निर्माण कार्यक्रम (CMRRY – Chief Minister Rojgar Nirman Yojana)
उद्देश:
OBC युवकांना स्वयंरोजगारासाठी मदत करणे.
सुविधा:
व्यवसायासाठी कमी व्याजदरावर कर्ज.
लघु उद्योगांसाठी आर्थिक सहाय्य आणि अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
स्वयंरोजगार सुरू करू इच्छिणारे OBC युवक.
छोटे आणि मध्यम उद्योग सुरू करणारे नागरिक.
४२. अनुसूचित जाती, जमाती आणि ओबीसीसाठी शिक्षण कर्ज योजना (Education Loan for SC/ST/OBC)
उद्देश:
उच्च शिक्षणासाठी OBC विद्यार्थ्यांना आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
व्याजमुक्त किंवा कमी व्याजदरावर शिक्षण कर्ज.
परदेशी शिक्षणासाठी विशेष अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC विद्यार्थी, जे उच्च शिक्षणासाठी कर्ज घेऊ इच्छितात.
परदेशात शिक्षण घेऊ इच्छिणारे विद्यार्थी.
४३. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर कृषी स्वावलंबन योजना
उद्देश:
OBC शेतकऱ्यांना आधुनिक शेती तंत्रज्ञान आणि अर्थसहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
सुधारित बियाणे आणि सेंद्रिय शेतीसाठी आर्थिक मदत.
ट्रॅक्टर आणि अन्य शेती उपकरणांसाठी अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील शेतकरी.
आधुनिक कृषी पद्धतींचा अवलंब करणारे नागरिक.
४४. प्रधानमंत्री रोजगार हमी योजना (PMEGP – Prime Minister Employment Guarantee Programme)
उद्देश:
OBC नागरिकांना स्थायी रोजगार उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
स्वावलंबनासाठी अनुदान आणि वित्तीय मदत.
लघु उद्योग, व्यवसाय आणि स्टार्टअपसाठी कर्ज.
कोण अर्ज करू शकतो?
स्वयंरोजगार करू इच्छिणारे OBC युवक.
नवीन उद्योग किंवा स्टार्टअप सुरू करू इच्छिणारे नागरिक.
४५. महिला समृद्धी योजना (Mahila Samriddhi Yojana)
उद्देश:
OBC महिलांसाठी स्वयंरोजगार आणि लघु उद्योग सुरू करण्यासाठी मदत करणे.
सुविधा:
महिला उद्योजकांसाठी विशेष कर्ज योजना.
स्वयंरोजगारासाठी अनुदान आणि प्रशिक्षण.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील महिला.
छोटा व्यवसाय सुरू करू इच्छिणाऱ्या महिला.
४६. राष्ट्रीय ओबीसी वित्तीय आणि विकास महामंडळ (NBCFDC – National Backward Classes Finance & Development Corporation)
उद्देश:
OBC समाजातील नागरिकांसाठी आर्थिक सहाय्य आणि उद्योजकतेसाठी मदत.
सुविधा:
अल्प व्याजदरावर कर्ज.
स्वयंरोजगार आणि लघु उद्योगांसाठी विशेष सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
लघु उद्योग सुरू करू इच्छिणारे OBC नागरिक.
अर्थसहाय्यासाठी गरजू OBC व्यक्ती.
४७. इंदिरा गांधी राष्ट्रीय विधवा पेन्शन योजना (Indira Gandhi National Widow Pension Scheme – IGNWPS)
उद्देश:
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल OBC विधवांना आर्थिक मदत पुरवणे.
सुविधा:
दरमहा ₹३०० ते ₹५०० पेन्शन.
सरकारी योजनांतर्गत इतर लाभ मिळण्याची संधी.
कोण अर्ज करू शकतो?
४० ते ७९ वर्षे वयोगटातील OBC विधवा महिला.
आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील महिला.
४८. इंदिरा आवास योजना (Indira Awas Yojana – IAY)
उद्देश:
OBC समाजातील गरीब कुटुंबांसाठी घरबांधणीसाठी मदत करणे.
सुविधा:
घरकुल योजनेअंतर्गत आर्थिक सहाय्य.
ग्रामीण आणि शहरी भागात घरे बांधण्यासाठी अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील गरजू कुटुंबे.
घर नसलेल्या नागरिकांना ही योजना उपलब्ध आहे.
४९. महात्मा गांधी ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA)
उद्देश:
OBC आणि इतर मागासवर्गीय नागरिकांना रोजगार उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
१०० दिवस हमी रोजगार.
दररोज ठराविक मजुरीसह सरकारी नोकरी.
कोण अर्ज करू शकतो?
बेरोजगार OBC नागरिक.
ग्रामीण भागातील कामगार.
५०. मुख्यमंत्री कौशल्य विकास योजना (CM Skill Development Scheme)
उद्देश:
OBC युवकांना कौशल्य प्रशिक्षण आणि रोजगार मिळवून देणे.
सुविधा:
विविध कौशल्य विकास प्रशिक्षण केंद्रांतून मोफत प्रशिक्षण.
प्रमाणपत्र आणि नोकरीच्या संधी.
कोण अर्ज करू शकतो?
बेरोजगार OBC युवक.
स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू इच्छिणारे युवक.
५१. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर राष्ट्रीय शोध फेलोशिप (Dr. Babasaheb Ambedkar National Research Fellowship – BANRF)
उद्देश:
OBC विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी संशोधन फेलोशिप देणे.
सुविधा:
पीएच.डी. किंवा एम.फिल.साठी आर्थिक सहाय्य.
मासिक फेलोशिप आणि संशोधन खर्चाची भरपाई.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC विद्यार्थी, जे संशोधन क्षेत्रात करिअर करू इच्छितात.
५२. प्रधानमंत्री ग्रामीण आवास योजना (PMAY – Gramin)
उद्देश:
OBC समाजातील ग्रामीण गरीब कुटुंबांसाठी घरे उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
घरबांधणीसाठी ₹१.२० लाखांपर्यंत अनुदान.
बँक कर्जावर व्याज सवलत.
कोण अर्ज करू शकतो?
ग्रामीण भागातील OBC कुटुंबे.
ज्यांच्याकडे स्वतःचे पक्के घर नाही.
५३. प्रधानमंत्री श्रमयोगी मानधन योजना (PM-SYM)
उद्देश:
असंघटित क्षेत्रातील OBC कामगारांसाठी निवृत्तीवेतन योजना.
सुविधा:
दरमहा ₹३,००० पेन्शन.
१८ ते ४० वयोगटातील व्यक्तींसाठी मासिक गुंतवणुकीवर आधारित योजना.
कोण अर्ज करू शकतो?
असंघटित क्षेत्रातील कामगार, फेरीवाले, छोटे व्यापारी.
५४. राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (Rashtriya Krishi Vikas Yojana – RKVY)
उद्देश:
OBC शेतकऱ्यांसाठी सुधारित शेती पद्धती लागू करणे.
सुविधा:
शेतीसाठी आर्थिक सहाय्य आणि अनुदान.
नवीन तंत्रज्ञानावर आधारित प्रशिक्षण.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील शेतकरी आणि कृषी उद्योजक.
५५. मुद्रा शिशु, किशोर आणि तरुण योजना (Mudra Yojana – Shishu, Kishore, Tarun)
उद्देश:
OBC युवकांना व्यवसायासाठी भांडवल सहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
₹५०,००० पर्यंत (शिशु), ₹५ लाखांपर्यंत (किशोर), आणि ₹१० लाखांपर्यंत (तरुण) कर्ज उपलब्ध.
कमी व्याजदरावर लोन आणि परतफेड सवलती.
कोण अर्ज करू शकतो?
स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू इच्छिणारे OBC युवक.
५६. स्वरोजगार योजना (Self Employment Scheme for OBCs)
उद्देश:
OBC समाजातील बेरोजगार तरुणांना स्वयंरोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
व्यवसायासाठी सुलभ कर्ज.
स्टार्टअप आणि लघु उद्योगांना अनुदान.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC युवक, जे स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू इच्छितात.
५७. राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान (NRHM – National Rural Health Mission)
उद्देश:
OBC आणि इतर मागासवर्गीय समाजातील नागरिकांना मोफत आरोग्य सुविधा पुरवणे.
सुविधा:
मोफत औषधोपचार आणि प्राथमिक आरोग्य केंद्र सुविधा.
माता-बाल आरोग्यासाठी विशेष सेवा.
कोण अर्ज करू शकतो?
ग्रामीण आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल OBC कुटुंबे.
५८. राज्य ओबीसी महामंडळ अनुदान योजना
उद्देश:
OBC समाजातील व्यक्तींना व्यवसाय आणि शिक्षणासाठी आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
लहान उद्योगांसाठी ५०% अनुदान.
शिक्षण आणि स्वयंरोजगारासाठी विशेष सहाय्य.
कोण अर्ज करू शकतो?
महाराष्ट्रातील OBC नागरिक.
उद्योजक आणि विद्यार्थ्यांना मदतीसाठी.
५९. एकात्मिक बाल विकास सेवा योजना (ICDS – Integrated Child Development Services)
उद्देश:
OBC समाजातील कुपोषित बालक आणि माता यांना पोषण आणि आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून देणे.
सुविधा:
अँगणवाडी सेवांतर्गत मोफत पोषण आहार.
बालकांसाठी लसीकरण आणि आरोग्य तपासणी.
कोण अर्ज करू शकतो?
OBC समाजातील गरोदर महिला आणि ०-६ वयोगटातील बालक.
६०. प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना (PMMVY)
उद्देश:
OBC आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल गरोदर महिलांसाठी आर्थिक सहाय्य पुरवणे.
सुविधा:
पहिल्या बाळासाठी ₹६,००० प्रोत्साहन.
गरोदरपणातील आहार आणि आरोग्य तपासणीसाठी मदत.
कोण अर्ज करू शकतो?
गरोदर OBC महिला, ज्या पहिल्यांदाच आई होत आहेत.
६१. राष्ट्रीय कौशल्य विकास योजना (NSDC – National Skill Development Corporation)
उद्देश:
OBC युवकांना कौशल्य प्रशिक्षण आणि रोजगार संधी मिळवून देणे.
सुविधा:
मोफत किंवा अनुदानित व्यावसायिक प्रशिक्षण.
प्रशिक्षण पूर्ण झाल्यावर नोकरीच्या संधी.
कोण अर्ज करू शकतो?
बेरोजगार OBC युवक.
कौशल्य प्रशिक्षण घेऊ इच्छिणारे विद्यार्थी.
६२. मुख्यमंत्री कन्या अभ्युदय योजना (Mukhyamantri Kanya Abhyudaya Yojana)
उद्देश:
OBC समाजातील मुलींच्या शिक्षणासाठी आर्थिक मदत देणे.
सुविधा:
पदवीपर्यंत मोफत शिक्षण.
उच्च शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती.
कोण अर्ज करू शकतो?
गरीब आणि मागासवर्गीय OBC मुली.